Papiermoerbei

Papiermoerbei komt oorspronkelijk uit Oost-Azië en is als decoratieve plant geïntroduceerd in tuinen en parken. Het is een agressieve groeier die de inheemse vegetatie verdringt. Verwilderde exemplaren zijn nog maar op een paar plekken in Nederland waargenomen. Nu ingrijpen voorkomt dat er meer haarden ontstaan en de soort zich alsnog invasief gaat gedragen. 

Hoe herken ik Papiermoerbei? 

De papiermoerbei (Broussonetia papyrifera) is een bladverliezende struik of boom. De plant wordt in onze gematigde streken meestal niet groter dan ongeveer vijf meter. In het oorspronkelijke gebied van herkomst kan de boom 15-20 m hoog worden. De bladeren van Papiermoerbei hebben een karakteristieke vorm: de jonge, kleinere bladeren zijn meestal ovaal en hebben puntige uiteinden en gekartelde randen. Grotere bladeren zijn meer hart- of wantvormig, waarvan sommige diep gelobd, met twee of drie grote maar soms ook twee kleinere lobben aan de basis van het blad. De onderkant van de bladeren is zacht behaard. Als bladeren zijn beschadigd of van de stengel worden verwijderd, komt er een latexachtig sap vrij. In de winter is Papiermoerbei goed herkenbaar aan de harige, roodbruine takken. Papiermoerbei is tweehuizig, dat wil zeggen dat de mannelijke en vrouwelijke bloemen aan afzonderlijke planten zitten. De mannelijke bloemen zijn langwerpig en lijken op katjes. De vrouwelijke bloemen groeien in een bolvorm. Alleen onder warme zomerse omstandigheden en op beschutte plaatsen ontstaan 3-4 cm grote vruchtverbanden (meerdere vergroeide vruchtjes) gevuld met roodoranje vruchtjes. 

Klik op de afbeeldingen om ze te vergroten

Grote foto: Wikimedia Commons, Zeynel Cebeci.

Herkomst – Waar komt Papiermoerbei vandaan? 

Papiermoerbei komt oorspronkelijk uit Oost-Azië (China, Taiwan, Thailand en Japan) en wordt in deze landen op grote schaal gekweekt voor de schors. De vezels in de schors worden gebruikt voor het maken van papier. 

Verspreiding – Waar komt Papiermoerbei voor? 

De Papermoerbei is als decoratieve tuinplant in Nederland geïntroduceerd en wordt via tuincentra verhandeld. Verwilderde planten worden op enkele plaatsen in Nederland aangetroffen. 

Risico’s - Wat zijn de problemen? 

Papiermoerbei is een agressieve groeier die eenmaal gevestigd de inheemse vegetatie verdringt. De plant kan zich snel vegetatief vermeerderen en gebieden koloniseren door nieuwe uitlopers die vanuit het oppervlakkige wortelstelsel groeien. Verspreiding door zaden komt hier minder voor omdat daarvoor zowel mannelijke als vrouwelijke planten aanwezig moeten zijn voor de bestuiving en het klimaat hier minder geschikt is. Alleen onder warme zomerse omstandigheden en op beschutte plaatsen kunnen vruchtjes met daarin de zaadjes volledig tot ontwikkeling komen. 

Preventie - Hoe voorkom je verdere verspreiding? 

Verwilderde exemplaren zijn nog maar op een paar plekken in Nederland waargenomen o.a. in het centrum van Utrecht. De meldingen betreffen vegetatieve planten, hieruit is niet af te leiden of het om mannelijke of vrouwelijke planten gaat (Waarneming.nl). Door nu in te grijpen en de planten te verwijderen kan voorkomen worden dat er meer nieuwe haarden ontstaan en de soort zich alsnog invasief gaat gedragen.  

Papiermoerbei komt vooral voor in particuliere tuinen en parken. Particulieren worden opgeroepen om geen overtollige planten of resten van planten weg te gooien in de natuur maar deze af te voeren met het groenafval.  

Om de verdere verspreiding van Papiermoerbei in Nederland te volgen is het belangrijk om waarnemingen van spontane vestigingen van deze plant door te geven via de NOVA-app of  Waarneming.nl.   

Beheersing en bestrijding – Welke methoden zijn er?

Eenmaal gevestigd is Papiermoerbei lastig te verwijderen omdat de plant gemakkelijk weer uitloopt vanuit achtergebleven stukjes wortel. Kleine planten kunnen nog relatief gemakkelijk handmatig worden verwijderd (oprooien). Grotere struiken of bomen kunnen machinaal worden gerooid of worden afgezaagd. Afzagen zal meerdere keren moeten worden herhaald omdat de stobben opnieuw uitlopen. Na afzagen kan ook een stobbenbehandeling met glyfosaat worden toegepast om opnieuw uitlopen te voorkomen. Lees hier meer over stobbenbehandeling. 

Wet & Regelgeving - Welke regels en protocollen zijn van toepassing? 

Papiermoerbei staat niet op de Unielijst van invasieve exoten. Dit betekent dat er geen wettelijke plicht is om deze soort te bestrijden. Dat neemt niet weg dat er in sommige gemeenten al wel maatregelen worden getroffen om schade en overlast in stedelijk gebied zoveel mogelijk te beperken. 

Waar vind ik meer informatie?