Methoden en technieken
Voor het beheersen en bestrijden van duizendknoop zijn verschillende methoden en technieken beschikbaar. Elke methode heeft z’n specifieke voor- en nadelen en variëren sterk in effectiviteit. De meeste gangbare beheermethoden zijn gericht op het regelmatig verwijderen van de bovengrondse delen van de plant. Deze aanpak heeft echter, ook op lange termijn, vaak niet het gewenste effect: de plant blijft telkens terugkomen. Voor een effectieve bestrijding van de duizendknoop is het noodzakelijk ook de wortelstokken aan te pakken.
Afdekken
Door de groeiplaatsen langdurig af te dekken met een geotextiel wordt geprobeerd de duizendknoop te verstikken. Verwijder eerst de resten van stengels, stobben en puin zodat deze het geotextiel niet beschadigen.
Afgraven en zeven
Aannemers ontgraven en zeven de grond machinaal. Ze gebruiken hiervoor een trommel- of vlakzeef met een zeeffractie van 1-2 cm om zo alle grotere wortelstukken uit de grond te verwijderen.
Afgraven onder sanerende omstandigheden
Uitvoerders beschouwen de groeiplaats bij deze methode als een bodemverontreiniging en verwijderen de plaats onder sanerende omstandigheden. Als uitgangspunt geldt de CROW-richtlijn 4000 ‘Werken in en met verontreinigde grond’.
Begrazen met schapen
Schapen eten duizendknoop, met name heideschapen (Kempische of Schoonebeker) verdragen het eten van deze soort goed. De meeste schapen hebben een voorkeur voor jonge scheuten en moeten “gedwongen” worden oude stengels te eten door ze binnen een raster te zetten met een beperkte oppervlakte.
Begrazen met varkens
Varkens (Bonte Bentheimers) worden ingezet om de duizendknoop te bestrijden. De varkens eten stengels, bladeren en beschadigen wortels door het wroeten in de grond.
Elektriciteit
Met elektriciteit kunnen planten worden bestreden. Via natuurlijke geleiding verspreidt de elektrische lading zich door de plant. De plant wordt verhit.
Glyfosaat (stengelinjectie)
Glyfosaat is een systemisch werkend middel, het wordt opgenomen door de plant. Hierdoor zullen de bovengrondse delen van de plant èn een groot deel van het wortelstelsel afsterven. De duizendknoop stengels worden met een glyfosaat oplossing geïnjecteerd. Na hergroei zijn de stengels beperkt in aantal, relatief dun en beduidend lager (tot zo’n 50 cm hoog).
Glyfosaat (bladbehandeling)
De bestrijding van de planten gebeurt door de volledige planten te besproeien met een glyfosaathoudende oplossing.
Glyfosaat (stobbenbehandeling)
Een keer per groeiseizoen, bij voorkeur in het najaar (eind augustus- begin oktober) worden de stengels afgemaaid en direct daarna de verse snijwonden ingesmeerd met glyfosaat in een 4 à 5 % verdunning.
Grond bevriezen (in-situ)
Bij deze methode worden eerst de bovengrondse plantendelen van de duizendknoop verwijderd waarna de grond tot ruim een meter diep wordt afgekoeld tot circa -8 tot -10 C. Na behandeling is de grond duizendknoop vrij. Het bodemleven blijft intact.
Grond verhitten - Hete luchtinjectie (in/ex-situ)
Bij deze methode wordt met duizendknoop besmette grond thermisch gereinigd door middel van hete luchtinjectie. Na het verwijderen van de bovengrondse plantendelen wordt de grond afgegraven, in depot opgeslagen en verhit. Na behandeling is de grond duizendknoop vrij en geschikt voor hergebruik.
Grond verhitten
Bij deze methode wordt na het verwijderen van de bovengrondse plantendelen, de grond uitgenomen, gezeefd om de grootste wortelresten te verwijderen en ter plekke verhit in een mobiele installatie.
Heet water injectie of besproeiing
Door heet water over de planten te sproeien koken de bovengrondse delen kapot.
Maaien
Zeer frequent maaien (4 tot 7 keer per groeiseizoen) is een veel toegepaste beheermethode met als doel de plant uit te putten waardoor de omvang en de groeikracht van de duizendknoop haarden afnemen.
Uittrekken en ontwortelen - Handmatig
Het handmatig uittrekken van stengels kan met eigen personeel, door een aannemer of door vrijwilligers worden gedaan.
Uittrekken en ontwortelen - Machinaal
Het grootste deel van de wortelstokken van Aziatische duizendknoop zit in de bovenste 20 tot 40 cm van de bodem. Met een wortelriek aan een minigraver kunnen de grovere delen van deze wortelstokken grotendeels worden verwijderd. Achterblijvende stukjes wortelstok zullen weer uitlopen, die worden vervolgens eens per maand uitgestoken. Dat gaat gemakkelijk omdat de grond los is. Om concurrentie te bieden, kan de locatie ingezaaid worden met inheemse planten.
Ultima (bladbehandeling)
De bladbehandeling met Ultima dient steeds uitgevoerd te worden als de planten zo'n 10 à 20 cm hoog zijn, met de eerste behandeling rond begin mei.
Methoden in ontwikkeling of onderzoek
Biologische bestrijding bladschimmel
De schimmel Mycosphaerella polygoni-cuspidati is een natuurlijke vijand van de duizendknoop. Hij komt alleen voor op Aziatische duizendknoop en tast de bladeren aan waardoor de plant minder kan fotosynthetiseren en verzwakt. Omdat de schimmel zich niet kan voortplanten, zal de toekomstige behandeling op basis van herhaling zijn, net als bij een chemisch bestrijdingsmiddel. De onderzoekers verwachten dat er een preparaat van gemaakt kan worden dat als een bladbesproeiing toegepast kan worden op groeiplaatsen
Biologische bestrijding bladvlo
De Japanse bladvlo is een natuurlijke vijand van de woekerende duizendknoop en komt uitsluitend op Aziatische duizendknopen voor (Japanse, Sachalinse en Boheemse duizendknoop). De bladvlo zuigt sap uit de bladoksels van de planten, waardoor de planten verzwakken. Ook groeit de duizendknoopplant minder hard en kan de plant zich minder snel uitbreiden.
Overige methoden
Daarnaast zijn er allerlei methoden die op kleine schaal getest zijn, of zelfs nog in de ideeënfase zijn.